Testosterone là gì? Vai trò của Testosterone đối với nam giới

Testosterone là gì?

Testosterone là một loại hormone đóng vai trò quan trọng đối với nam giới. Nó được ví như “nhạc trưởng” điều khiển sức khỏe tổng thể của phái mạnh, từ chức năng sinh lý, sức mạnh cơ bắp đến sức khỏe tim mạch, hô hấp, tiết niệu, xương khớp, thần kinh và não bộ. Nồng độ testosterone được đo bằng xét nghiệm máu và sự thay đổi chỉ số này có thể ảnh hưởng đến nhiều khía cạnh sức khỏe quan trọng của nam giới.

Biểu đồ thể hiện sự thay đổi nồng độ testosterone theo độ tuổi

Testosterone được sản sinh ở đâu?

Ở nam giới, testosterone chủ yếu được sản xuất ở tinh hoàn (chiếm khoảng 95%) và một phần nhỏ ở tuyến thượng thận (khoảng 4%). Ở nữ giới, testosterone được sản xuất với lượng nhỏ ở tuyến thượng thận và buồng trứng. Quá trình sản xuất testosterone bắt đầu từ rất sớm, khoảng tuần thứ bảy của thai kỳ. Nồng độ testosterone tăng dần trong giai đoạn dậy thì, đạt đỉnh điểm ở cuối tuổi thiếu niên và sau đó ổn định. Ở nam giới trưởng thành, lượng testosterone được phóng thích mỗi ngày khoảng 4 – 10 mg. Từ 30 tuổi trở đi, nồng độ testosterone có xu hướng giảm dần theo từng năm.

Vai trò của Testosterone

Testosterone ảnh hưởng đến hầu hết các chức năng của nam giới, từ hệ sinh sản, tình dục, khối cơ đến mật độ xương.

Hệ thống nội tiết

Testosterone đóng vai trò quan trọng trong hệ thống nội tiết, nơi sản xuất hormone. Vùng dưới đồi trong não báo hiệu cho tuyến yên về lượng testosterone cần thiết. Tuyến yên sau đó gửi tín hiệu đến tinh hoàn để sản xuất testosterone.

Ngay từ khi còn trong bụng mẹ, testosterone đã tham gia vào quá trình hình thành bộ phận sinh dục nam. Đến tuổi dậy thì, testosterone chịu trách nhiệm cho các đặc trưng nam tính như giọng nói trầm, mọc râu, lông trên cơ thể, phát triển cơ bắp và ham muốn tình dục.

Hệ thống sinh sản

Testosterone tác động đến sự hình thành bộ phận sinh dục nam từ tuần thứ bảy của thai kỳ. Ở tuổi dậy thì, khi nồng độ testosterone tăng lên, tinh hoàn và dương vật phát triển. Tinh hoàn sản xuất testosterone và tinh trùng. Nồng độ testosterone thấp có thể dẫn đến rối loạn cương dương. Tuy nhiên, liệu pháp testosterone dài hạn có thể làm giảm sản xuất tinh trùng, phì đại tuyến tiền liệt và làm tinh hoàn nhỏ hơn, mềm hơn. Nam giới mắc ung thư tuyến tiền liệt hoặc ung thư vú không nên sử dụng liệu pháp thay thế testosterone.

Khả năng tình dục

Sự tăng vọt testosterone ở tuổi dậy thì kích thích sự phát triển của tinh hoàn, dương vật, lông mu, giọng nói trầm, cơ bắp, lông trên cơ thể và ham muốn tình dục. Testosterone thấp có thể gây mất ham muốn tình dục. Hoạt động tình dục làm tăng nồng độ testosterone, trong khi việc thiếu hoạt động tình dục trong thời gian dài có thể làm giảm nồng độ hormone này.

Hệ thần kinh trung ương

Testosterone ảnh hưởng đến một số hành vi như sự hung hăng, khả năng lãnh đạo, cạnh tranh và lòng tự trọng. Tham gia các hoạt động cạnh tranh có thể làm tăng hoặc giảm nồng độ testosterone. Testosterone thấp có thể gây mất tự tin, rối loạn giấc ngủ, mệt mỏi, giảm động lực, khó tập trung và buồn bã. Tuy nhiên, testosterone chỉ là một trong nhiều yếu tố ảnh hưởng đến tính cách, bên cạnh các yếu tố sinh học và môi trường khác.

Da và tóc

Testosterone kích thích sự phát triển của tóc, lông trên cơ thể (tóc, râu, lông nách, lông mu, lông tay, lông chân, lông ngực) ở nam giới trưởng thành. Testosterone thấp có thể dẫn đến rụng tóc và lông trên cơ thể.

Nồng độ testosterone thấp có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe cho nam giới

Cơ bắp, chất béo và xương

Testosterone đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển cơ bắp và sức mạnh. Nó tăng cường dẫn truyền thần kinh, kích thích tăng trưởng mô, tương tác với các thụ thể trong gen để tổng hợp protein và tăng nồng độ hormone tăng trưởng, giúp cải thiện cơ bắp khi luyện tập. Testosterone cũng làm tăng mật độ xương và sản xuất tế bào hồng cầu. Nồng độ testosterone thấp làm tăng nguy cơ chấn thương và gãy xương. Ngoài ra, testosterone còn tham gia vào quá trình chuyển hóa chất béo, giúp nam giới đốt cháy mỡ hiệu quả hơn. Testosterone thấp có thể dẫn đến tăng mỡ trong cơ thể.

Hệ thống tuần hoàn

Testosterone được vận chuyển trong máu. Xét nghiệm máu là cách duy nhất để xác định nồng độ testosterone. Mối liên hệ giữa testosterone và sức khỏe tim mạch vẫn chưa được khẳng định rõ ràng. Một số nghiên cứu cho thấy testosterone có lợi cho tim, trong khi những nghiên cứu khác lại chỉ ra tác động tiêu cực của nó đến cholesterol, huyết áp và khả năng đông máu.