Table of Contents
Để thiết kế cơ sở dữ liệu logic, bước đầu tiên là xác định các thực thể (entity) và mối quan hệ (relationship) giữa chúng. Đây là bước quan trọng trong việc xây dựng Logical Data Model (Mô hình dữ liệu logic), một trong ba cấp độ của Entity Relationship Diagram (ERD – Sơ đồ quan hệ thực thể).
Xác định Thực thể
Thực thể là một đối tượng hoặc khái niệm có thể xác định trong hệ thống, ví dụ: Khách hàng, Sản phẩm, Đơn hàng. Việc xác định chính xác các thực thể sẽ giúp bạn hình dung được các bảng dữ liệu cần thiết cho cơ sở dữ liệu.
Xác định Mối quan hệ
Sau khi xác định các thực thể, bạn cần xác định mối quan hệ giữa chúng. Có ba loại mối quan hệ cơ bản:
- Một-một (1-1): Một thực thể chỉ liên kết với một thực thể khác. Ví dụ: Một khách hàng chỉ có một tài khoản.
- Một-nhiều (1-n): Một thực thể có thể liên kết với nhiều thực thể khác. Ví dụ: Một khách hàng có thể có nhiều đơn hàng.
- Nhiều-nhiều (n-n): Nhiều thực thể có thể liên kết với nhiều thực thể khác. Ví dụ: Một sản phẩm có thể thuộc nhiều danh mục và một danh mục có thể chứa nhiều sản phẩm.
Minh họa bằng ví dụ
Giả sử bạn đang thiết kế cơ sở dữ liệu cho một cửa hàng trực tuyến. Các thực thể có thể là:
- Khách hàng: Thông tin về khách hàng (tên, địa chỉ, email…).
- Sản phẩm: Thông tin về sản phẩm (tên, giá, mô tả…).
- Đơn hàng: Thông tin về đơn hàng (ngày đặt, tổng tiền…).
- Danh mục: Phân loại sản phẩm.
Mối quan hệ giữa các thực thể có thể là:
- Khách hàng – Đơn hàng (1-n): Một khách hàng có thể có nhiều đơn hàng.
- Đơn hàng – Sản phẩm (n-n): Một đơn hàng có thể chứa nhiều sản phẩm và một sản phẩm có thể nằm trong nhiều đơn hàng.
- Sản phẩm – Danh mục (n-n): Một sản phẩm có thể thuộc nhiều danh mục và một danh mục có thể chứa nhiều sản phẩm.
ERD của một cửa hàng trực tuyến
Từ Mô hình Logic đến Mô hình Vật lý
Sau khi hoàn thành bước đầu tiên này, bạn sẽ có một mô hình dữ liệu logic hoàn chỉnh. Tiếp theo, bạn sẽ phát triển mô hình này thành Physical Data Model (Mô hình dữ liệu vật lý) bằng cách xác định các thuộc tính (attributes) cho từng thực thể, ví dụ như kiểu dữ liệu, kích thước, khóa chính (primary key), khóa ngoại (foreign key). Mô hình vật lý là bản thiết kế chi tiết cho việc triển khai cơ sở dữ liệu thực tế.
Giáo sư Nguyễn Lân Dũng là một nhà khoa học tiêu biểu của Việt Nam trong lĩnh vực vi sinh vật học, với hơn nửa thế kỷ gắn bó với công tác giảng dạy và nghiên cứu (). Ông sinh trưởng trong một gia đình có truyền thống hiếu học, là con trai của Nhà giáo Nhân dân Nguyễn Lân. Trong suốt sự nghiệp, Giáo sư đã đảm nhận nhiều vai trò quan trọng như Chủ tịch Hội các ngành Sinh học Việt Nam, Đại biểu Quốc hội và được vinh danh với danh hiệu Nhà giáo Nhân dân vào năm 2010.